Samowole budowlane nie są powszechnym zjawiskiem w ROD, ale stanowią poważne zagrożenie dla ogrodów i działkowców. Występowanie tego procederu często wynika z bezkarności osób, które budują tzw. ponad normatywy. Są one przekonane, że nie grożą im konsekwencje. Jak bardzo jest to mylne, przekonała się niedawno osoba, która na działce ROD wybudowała dom i w nim zamieszkała z rodziną. Sprawa dotyczy jednego z ogrodów w Chojnicach, gdzie w 2009 roku organ nadzoru budowlanego nakazał rozbiórkę budynku mieszkalnego o powierzchni zabudowy 45 m2. Rozpatrując skargi od tej decyzji sądy administracyjne zwróciły uwagę na wiele ważnych aspektów. Przede wszystkim uznały, że tzw. ponad normatywy, służące do zamieszkania, nie są „altanami działkowymi”, ale budynkami mieszkalnymi ze wszystkimi tego konsekwencjami. Wymagają pozwolenia na budowę. ROD są urządzeniami użyteczności publicznej, a więc budowa obiektu zaspokajającego cele mieszkalne na tym terenie jest niedopuszczalne. W efekcie wydana decyzja o rozbiórce stała się wykonalna. Mimo upomnień i wezwań, zainteresowany nie zamierzał dobrowolnie zrealizować swojego obowiązku. Dlatego organ egzekucyjny nałożył na niego grzywnę w celuy przymuszenia w wysokości 37 260,90 zł. oraz zagroził, że w razie niewykonania obowiązku rozbiórki będzie orzeczone wykonanie zastępcze. W odpowiedzi zainteresowany złożył kolejną skargę do sądu administracyjnego, żądając tym razem wstrzymania rozbiórki. Okazało się to jednak nieskuteczne. Sąd uznał, że to sam zainteresowany mógł uniknąć grzywny. Wystarczającym było, aby wykonał obowiązek rozbiórki. W efekcie nie wstrzymano rozbiórki, co ostatecznie zakończyło długotrwałe postępowanie sądowe. Powyższa sprawa stanowi istotną przestrogę. Okazuje się bowiem, że za budowę tzw. ponad normatywów grożą bardzo dolegliwe sankcje. Trudno oprzeć sie wrażeniu, że gdyby te sankcje były stosowane bardziej zdecydowanie, to dzisiaj w ogrodach nie byłoby problemu nielegalnych budynków mieszkalnych. Należy mieć więc nadzieję, że konsekwentna postawa właściwych organów w egzekucji obowiązującego prawa przyczyni się do zwalczenia niebezpiecznego zjawiska samowoli budowlanych w ROD.